W niemieckim necie znalazłem troche o gettcie żydowskim w Wieruszowie .Pozwole sobie zamieścic tlumaczenie.
[b]Getto Wieruszów[/b]
Poczatek tragedi:
Pierwszego wrzesnia 1939 r. Wieruszow znalazł sie pod cięzkim ostrzałem artyleryjskim. W nastepnych dnia hitlerowcy podpalili ok 20 domów na Podzamczu, w miescie zapanowała przemoc i zamordowano 21 osób pochodzenia żydowskiego.
Po kilku godzinach po tym jak niemcy opanowali miasto, SS zebrało wiekszą ilośc żydow na Rynku.Jakis czas pozniej zabrano 80 żydów ,załadowano ich do wagonów i wyslano do Nnorymbergi.Podróż trwającą tydzien filmowano do celów propagandowych.
W nastepnych dniach przeprowadzono wiele aresztowan..
13. pazdziernika 1941 w Wieruszowie, w kwartale Nadrzeczna, Kiliński i Zamkowa utworzono żydowskie Ghetto. Zlikwidowano:
21.08.1942 Deportowano:
a 21.08.1942 do Lódzi und iobozu zagłady Chelmno. Uwagi:
Przed rozpoczęciem ll wojny św. w Wieruszowie było 2 400 Żydów.
W nastepstwie wojny ogólna ludnosc miasta zmniejszyła sie o 63 % (do 2.000 ludzi), bydynki zniszczono w 60% . Armia pancerna 3. Armi połnocnej pod dowódctwem gen. Paweł Rybałka wyzwoliła miasto 19. stycznia 1945 .
[b]Getto Wieruszów[/b]
Poczatek tragedi:
Pierwszego wrzesnia 1939 r. Wieruszow znalazł sie pod cięzkim ostrzałem artyleryjskim. W nastepnych dnia hitlerowcy podpalili ok 20 domów na Podzamczu, w miescie zapanowała przemoc i zamordowano 21 osób pochodzenia żydowskiego.
Po kilku godzinach po tym jak niemcy opanowali miasto, SS zebrało wiekszą ilośc żydow na Rynku.Jakis czas pozniej zabrano 80 żydów ,załadowano ich do wagonów i wyslano do Nnorymbergi.Podróż trwającą tydzien filmowano do celów propagandowych.
W nastepnych dniach przeprowadzono wiele aresztowan..
13. pazdziernika 1941 w Wieruszowie, w kwartale Nadrzeczna, Kiliński i Zamkowa utworzono żydowskie Ghetto.
Zlikwidowano:
21.08.1942
Deportowano:
a 21.08.1942 do Lódzi und iobozu zagłady Chelmno.
Uwagi:
Przed rozpoczęciem ll wojny św. w Wieruszowie było 2 400 Żydów.
W nastepstwie wojny ogólna ludnosc miasta zmniejszyła sie o 63 % (do 2.000 ludzi), bydynki zniszczono w 60% . Armia pancerna 3. Armi połnocnej pod dowódctwem gen. Paweł Rybałka wyzwoliła miasto 19. stycznia 1945 .
Lista ofiar.
Lista nie jest pełna.
Gustha Gucha
* 1915
Ajzner Mosze Moshe
* 1877
Ajzner Pesa Pesa
* 1885
Albersztein Ichiel Majer
* 1894
Albersztein Leib Leibel
* 1924
Albersztein Fradla Fradla
* 1895
Albersztein Breina
Albersztein Ester
Aronowicz Hena
* 1890
Bahaerier Alezer Eliezer
Berkowicz Moshe
* 1905
Berkowicz Chana Khana
* 1910
Berkowicz Avraham
* 1922
Berkowicz Gadelia
Berkowicz ?
Berkowicz Rivka
* 1896
Bombovicz Mendil Mendel
* 1898
Bombowicz Michul Mekhael
* 1902
Borenshtajn Malka
* 1938
Borensztajn Raca Ratza
* 1907
Brickman Iekhiel Yekhiel
Brickman Henoch Khanokh
* 1906
Chudy Shprynca Shprintza
* 1911
Cohen Tzvi Hilel
Dzalowski Avraham
* 1871
Dzialowski Khaim Moshe
Dzialowski Bronka Brana
* 1900
Dzialowsky Chaim Mose
Eliasz, Sara
* 1900
Eliasz Zosia Zysl
Eliasz Szalom Shalom
* 1889
Eliasz Ester
* 1920
Eliasz Ester
* 1924
Eliasz Mojsze Wolf
* 1895
Eliasz Khaim
Eliasz Yaakov
Eliasz Khaia Khava
Eljas Zosia Zusia
* 1902
Eljas Yaakov
Eljas Khaia
Eljasz Sala
* 1899
Eljasz Szalom Shalom
* 1907
Eljasz Henia
Eljasz ?
Eljesz Szalom Shalom
* 1892
Erlich Tamar
Finkelstein Chaskeil
* 1927
Finkelstein Itzchak Aaron
* 1937
Finkelstein Chaya Khaia
* 1902
Finkelstein Abram Abram
* 1900
Finkelstein Rivka
* 1929
Finkelstein Simcha Binem
* 1931
Francuz Moshe
* 1885
Francuz Khana
* 1927
Freilich Necha Necha
* 1908
Frejlich Nacha Nekha
* 1907
Frejlich Cudik Tzadok
* 1905
Gora Rywka
* 1921
Grabowski Abram Avraham
* 1885
Grabowski Baruch Barukh
* 1907
Grabowski Moszek Yisrael
* 1898
Grabowski Malka
* 1923
Grabowski Sara
* 1878
Grabowski Faiga Feiga
* 1924
Grabowski Wowo Wolif
* 1900
Grabowski Esther Ester
* 1899
Grabowski Rafael
* 1877
Grabowski Priva Frigyesne
* 1901
Grabowski Mala Malka
* 1924
Haim Izik Yitzkhak
* 1881
Herlih Golda
* 1874
Horowicz Chaim Khaim
* 1898
Horowicz Chayim Khaim
* 1900
Horowicz Tauba
* 1900
Horowicz Avraham
Horowicz Anshel
Horowicz Malvina
Horowicz Avraham
Horowicz Anshel
Horowicz Malka
Horowitz Anszel Anshel
* 1931
Horowitz Malka
* 1935
Horowitz Chaim Shlomo
* 1898
Horowitz Tobka
* 1900
Horowitz Toba Toibe
* 1905
Horowitz Hirsh
Horowitz Malka
Icek Zainvl Zanvel
* 1921
Icek Adel Edel
* 1894
Icek Hersh Shlomo
* 1884
Icek Nadia
* 1920
Icek Tova
* 1898
Icek Lipman
* 1894
Icek Sheindl Sheindel
* 1927
Icek Malka
Icek David
* 1918
Icek Beila Beila
* 1922
Icek Roza
* 1928
Ickowicz Avraham
Ickowicz Sara
* 1905
Ickowicz Szulem Shalom
* 1896
Icyk Dobra
Icyk Mayer Meir
Itik Wolf Volf
* 1911
Itik Ruhal Rakhel
* 1916
Jakob Arie Leib
Jakob ?
* 1905
Jakob Beila Bela
* 1916
Jakob Jser Isser
* 1905
Jakob Eidel
Jakob Eidel Adela
* 1883
Jakubowicz Berek Dov
* 1911
Kijak Dwora Dvora
* 1889
Kijak Avraham
* 1930
Kijak Zeev
* 1932
Kijak Szragai
* 1889
Kijak Freidel Frida
* 1928
Klinowski Sara
* 1916
Klinowski Welga Volga
* 1918
Klinowski Chaim Khaim
* 1890
Klinowski Sperantza Shprintza
* 1894
Kohn Hilda
Koniarsky Rizel Rizel
* 1901
Koniarsky Kalman Kalonimus
* 1934
Koniarsky Leib Liba
* 1936
Koniarsky Moshe
Koniarsky Shlomo
* 1939
Kopedlowski Abraham Avraham
Kopedlowski Feiga
Kopedlowski Ester
Kopydlowska Jenta Yenta
* 1899
Kopydlowska Itzek Efraim
Kopydlowski Baruch Mordka
* 1900
Kopydlowski Yaakov Meir
Kopydlowski Itzek Efraim
Kowalski Jakow Szlomo
* 1883
Kozuch Necha Nekha
* 1890
Kozuch Yakow Yaakov
* 1887
Krykstajn Frymeta
* 1865
Krylisztajn Frymeta
* 1885
Lefkowicz ?
Lefkowicz ?
Lefkowicz ?
Lefkowicz Jakow Yaakov
* 1920
Levkovicz Krajndil Kreina
* 1885
Levkovicz Jakob Yaakov
* 1915
Levkovicz Dawid David
* 1880
Lewenhof Mendel
Lichtenbaum Nachum Nakhum
* 1906
Lichtenbaum Dov Berish
* 1900
Lichtenbaum Yekhiel Meir
Lichtenbaum Sima
Lichtenbaum Ziskind
Majerowicz Jakob Yaakov
Majerowicz Rafel Rafael
* 1885
Majorovic Chejnach Khanokh
* 1922
Majrovicz Chaim Khaim
* 1907
Majrowicz Nacha Nekha
* 1914
Miajrovicz Basia
* 1880
Miojrowicz Mindil Mindl
* 1912
Moszkovici Hejnoch Khanokh
* 1880
Moszkovici Szmuel Shmuel
* 1915
Najman Hela
Najman Jenta Yenta
Najman Wolf Volf
Najman Sara
Najman Eidil Adela
Najman Jcek Majer
Najman Abram Juda
Najman Roza
Najman ?
Najman Chaim Khaim
Najman Favo Favo
Najman Lajb
* 1903
Neusinger Lajb
* 1902
Pach Roza
* 1913
Pankowski Josef Majer
* 1895
Pankowski Jcek Lajb
* 1886
Pankowski Cyril Tzirel
* 1886
Pankowski Raszka Hinda
* 1897
Pankowski Abraham Avraham
* 1923
Pankowski Mendil Mendel
Pankowski Ycek Walf
Pankowski Beril Beril
Pankowski Bajla Beila
Pankowski Abram Avraham
* 1918
Pankowski Heniek Tzvi
* 1929
Pankowski Chana Khana
* 1922
Pankowski Jchak Zeew
* 1905
Pankowski Kopel
Pankowski Rivka
Pernikazc Icchak Hirsz
* 1904
Piernikarz Jzak Hersz
* 1905
Piernikarz Khaim
Piernikarz Miriam
Piernikarz Naomi
Piotrkowski Braindel Breindel
* 1884
Poncz Eidel Eidel
* 1878
Poncz Herszel Hershel
* 1880
Posalski Chil Lezer
* 1933
Procel Aidel Eidil
* 1878
Procel Ester
* 1905
Procel Josef Yosef
* 1900
Procel Josef Yosef
* 1898
Procel Mendel
* 1922
Procel Ita Ita
* 1920
Procel Jukau Mordekhai
* 1918
Procel Chaim Khaim
* 1857
Procel Yozef Yosef
* 1906
Procel Yosef
* 1886
Procel Ester
* 1900
Procel Moshe Shmuel
* 1880
Pulwermacher Aron Wolf
* 1865
Raichman Faiga Feige
* 1895
Rogowski Abram Abram
* 1915
Rosensaft Hena
* 1895
Roth Herman
* 1883
Rubinowicz Mirla Mirl
* 1902
Rubinowicz Roza
* 1875
Rusek Chil Liib
Salmonowicz Daniel
* 1896
Schwarcbart Jcek Yakow
* 1882
Shvirz Arie
* 1884
Shvirz Toba Gitl
* 1894
Shvirz Jakob Yaakov
* 1919
Shvirz Abraham Zvi
* 1922
Shvirz Zipora Tzipora
* 1924
Shvirz Sara
* 1920
Shvirz Adam
Shvirz Khemia
Shvirz Daikha
Sieradzki Shimshon
* 1915
Sieradzki Esther Ester
* 1921
Sieradzki Golda
* 1915
Sieradzki Zosia Zusia
* 1918
Sieradzki Pola Pola
* 1910
Sieradzki Sara
* 1930
Sieradzki Ettla
* 1885
Shprintza ?
* 1912
Swirc Adam
* 1925
Swirc Sara
* 1916
Szilski Feiga Perl
Szimsio Helena
* 1903
Szmulewicz Chaim Khaim
Szmulewicz Feiga
Szmulewicz Mindla
* 1910
Szylit Hersz Hersh
Szylit Ezra
Szylit Godil Gad
Szylit Abram Avraham
* 1918
Szylit Feiga
Szylit Guta
Urbach Yishayau Yeshayahu
Urbach Reizel Reizl
Urbach David
Urbach Abraam Avraham
Urbach Pesyia Pesia
Urbach Gabriel
Urbach Ester
Urbach Feige Feiga
Waksman Abe
* 1925
Waksman Szulim
* 1910
Wanczewski Herszel
Wanczewski Duwciu David
* 1933
Wanczewski Balcia Bejla
Weis Leib
* 1920
Weisbrod Lea
* 1917
Weisbrod Izrael Yisrael
* 1915
Weisbrod Yosef
Weisbrod Leibel Leib
Weisbrod Sara
Widawski Brucha
* 1880
Widawski Abraham
* 1919
Widawski Mayer
* 1913
Wolecki Brandel
* 1883
Woleski Mosze Moshe
* 1885
Woleski Iakhud
* 1926
Woleski Shmuel Yitzkhak
* 1927
Woleski Shimon
* 1933
Woleski Shura Basha
* 1923
Wolkowis Hamel Emil
Yakob Golda
* 1918
Yakob Bila Bela
* 1920
Yakob Laibl Leibel
* 1925
Yankelevitch Yankel
Yankelevitch Mina Luba
* 1900
Zalcman Zelig
* 1914
Zawadzki Khaim
Zelkowicz Prywa Priva
* 1921
Zelkowicz Hersz Kernlik
* 1885
Zelkowicz Bluma
Edelshtein Rakhel
Shlomo Zalman
Hendel ?
Eizner ?
* 1912
Itzik Leizor Leizer
* 1908
Itzik Sprintze Shprintza
* 1913
Itzkovitz Hindel
* 1883
Itzkovitz Itzik
* 1914
Itzkovitz Bluma
* 1918
Alter Aizik
* 1890
Alter Feiga
* 1923
Eliash Hinda
* 1904
Eliash Gitl Gitel
Eliash Hinda
Eliash Yakov Yehouda
Eliash Mendl Mendel
Eliash Dwora Dvora
* 1907
Engelman Efraim
* 1921
Engelman Lea
* 1914
Engelman Mirl Mirl
* 1873
Engelman Izchak Yitzkhak
* 1922
Engelman Bronia Bronia
* 1917
Engelman Szmuel Shmuel
* 1892
Engelman Pesia
* 1893
Behagen Mordekhai
Boganski Michal
* 1908
Boganski Maria
* 1904
Yekhiel Meir
Pinkhas ?
Braun Szlomo Shlomo
* 1899
Braun Laja Lea
* 1896
Braun Hinda
* 1899
Brat Fajwel
* 1893
Gotheiner Wolf
* 1907
Goldhirsh Yehuda
Goldman Avrum Isaac
Goldman Herschel Hershel
* 1914
Goldman Joseph Beinisch
Goldman Mayer Meir
Goldman Mosze Moshe
* 1913
Goldman Tzvi Yehuda
* 1938
Goldman Fishel Fishel
Goldman Mosze Moshe
* 1883
Goldshtein Malka
* 1900
Goldshtein Matl Matilda
Goldshtein Khaim Yokhanan
Goldshtein Khaia
Gelbard Franka
* 1917
Gelbard Nekha
* 1896
Gliksman Jakob Majer
* 1933
Gliksman Moszele Moshe
* 1935
Gliksman Yitzkhak Izak
* 1912
Gliksman Fraide Freida
* 1912
Moshe Mordekhai
Domb Gitel Gizela
Domb Liber
* 1915
Domb Hershel Tzvi
Dzialovski Eliahu
Dzialovski ?
Dzialovski Dina
Yekhiel Meir
Volkovitz Khaim
Volkovitz Chaia Sara
Volkovitz ?
Vidavski Hinda
Vaksman ?
* 1912
Zonenberg Rivka Rifka
* 1923
Zonenfeld Jechijel Yekhiel
* 1882
Zelman Moshe Tzvi
Zaltzman Masa Masha
* 1911
Zaltzman Pincha
Iaser Lea
Yakubovitz Faiga
* 1884
Yakubovitz Shemaia
* 1925
Yakubovitz ?
* 1914
Yakubovitz Rukhama
* 1912
Yakubovitz ?
* 1914
Kohen Khaim
* 1920
Kohen Yekhiel Meir
* 1932
Kohen Khaia
* 1927
Kohen Moshe
* 1922
Lebenhof ?
* 1912
Levkovitz Shlomo
Lober Fruma Frumet
* 1910
Levi Yosef
Levi Shaul
Levi Yitzkhak
Liber Raca
* 1917
Liber Welga
* 1919
Liber Zelga
* 1919
Likht Avraham
* 1885
Likht Brakha
* 1885
Likht Khaim
Likht Ester
Lisner Miriam Rivka
Lisner Khana
Lisner Yosef Khaim
Lipshitz Mania Miriam
* 1888
Lipshitz Hershl Hershel
* 1905
Lipshitz Aizik Aizik
* 1905
Lipshitz Faivel Shmuel
* 1883
Lipshitz Barukh
* 1921
Langnas Awrom Aron
Langnas Herz Wolf
Langnas Chawa Khava
Langnas Chane Hendl
Langnas Jacow Yaakov
Langnas Mendel
Langnas Riwka Rivka
Langnas Chaja Pezja
Langnas Chana Hendel
* 1910
Lesman Lipcze Lipcha
Lesman Jakub Yaakov
Lesman Naman Nakhman
* 1910
Labnhaf Mendl
Labnhaf Hersh Volf
Mozes Udes
Mozes Chaja Rachel
Mozes Yosef Iosef
* 1913
Mozes Mojsze Moshe
Manes Szymszon Moisze
* 1887
Menes Avraham
Menes Mindla
* 1918
Sobol Dwora Dvora
* 1900
Sobol Rakhel
Sobol Sara
Sobol Pnina
Sonenberg Mordechai
Stitzki Elkhanan
Stitzki Zysl
Stitzki Shprintza
Stitzki Brakha
Stitzki Yenta
Sandler Hilel
* 1894
Avraham Leib
Ezer Yehudit
Ezer Sara
Ezer Braina Breina
* 1914
Ezer Kreindel
* 1880
Ezer Ezra
* 1880
Eliash Moshe Volf
Fuks Chanan Khanan
* 1909
Fuks Kahana Khana
Fuks Sara
Fuks Tamar
* 1905
Fuks Henech Heniek
* 1878
Fuks Nekhemia
Fuks Shraga
Fuks ?
Piotrkovski Meta Manya
* 1923
Finkelshtein Moshe
Pik Lea
* 1908
Frutzel Daniel
Frutzel Yosef
* 1892
Frutzel Ester
* 1908
Frutzel Perel Rivka
* 1921
Frutzel Eidel Adela
* 1879
Frutzel Moshe Shmuel
* 1878
Frutzel Yosef
Protzel Mordekhai Yaakov
* 1918
Freiman Ester Malka
* 1900
Frank Hela Eliahu
Frank Cywia Tzvia
* 1899
Frenk Aron
Frenk Cesia
Frenk Cywja Tzivia
* 1905
Frenk Ahron Aharon
* 1900
Frenk Hena
Ozer ?
Avraham Aharon
Kot Miriam
Kot Eli Eliahu
Kon Sara
* 1915
Kon Mose Moshe
Kon Chaim Khaim
* 1919
Konopnitzki Khaia Khava
Barukh Mordechai
* 1894
Kaliski Miriam
* 1910
Kaliski Dawid David
* 1908
Kaliski Roza
Kaliski Ester
Kempner Tzadok
Kempner Mania
Kasriel Gucia Gucha
* 1908
Kasriel Heniek
* 1930
Kasriel Nacha Nekha
* 1893
Kasriel Adam
* 1885
Kasriel Kalman
* 1905
Kasriel Abraham Avraham
* 1921
Kasrel Machle Makhla
* 1894
Kasrel Toba Tova
Kasrel Tova
Kasrel ?
Kshak Liuba
* 1921
Rubinovitz Mira
Rubinovitz Mendel Menukha
Rubinovitz Roza
Rubinshtein ?
Rubinshtein Mordekhai Natan
Rogovski Efraim
Rogovski ?
Rogovski Khanokh
Rogovski Yeshayahu
* 1882
Rogovski Shprintza
* 1884
Rogovski Shmuel
* 1907
Rogovski Yaakov Meir
Rogovski Yitzkhak
* 1902
Rogovski Yehuda Arie
Rogovski ?
Rosek Gitel Gizela
* 1902
Ring Chaiim Khaim
* 1860
Ring Tova Baila
* 1927
Shvartz Ita
Shvartz Sara Rivk
Shvartz Arie
* 1897
Shvartz Yaakov
* 1917
Shvartz Mania
Shvartz Dana Bohdana
Shvartz Henrik
Shvartz Adam
Shilski Chaim David
Shpira Pinkhas
Shpira ?
Shchupak Moshe Shmuel
Shchupak Shalom
Shroda Tzira
* 1924